مجلة الخيمة حوار الخيمة دليل المواقع نخبة المواقع Muslim Tents
التسكين المجاني التسكين المدفوع سجلات الزوار بطاقات الخيمة للإعلان في الخيمة
الأسئلة الشائعة قائمة الأعضاء التقويم البحث مواضيع اليوم جعل جميع المنتديات مقروءة

العودة   أرشــــــيـــف حوار الخيمة العربية > القسم الثقافي > خيمة الثقافة والأدب
اسم المستخدم
كلمة المرور

المشاركة في الموضوع
 
خيارات الموضوع بحث في هذا الموضوع طريقة العرض
  #1  
قديم 27-11-2001, 08:49 PM
خشان خشان خشان خشان غير متصل
عضو قديم
 
تاريخ التّسجيل: Jun 2000
المشاركات: 300
إفتراضي 5- تطبيق على الوزن والتأصيل

<HTML>
<HEAD>
<**** NAME="Generator" CONTENT="Microsoft Word 97">
<TITLE>إن تحليل أي بيت لمعرفة وزنه لا يتطلب إلا تحليل الصدر، وذلك لا يتعدى نصف سطر، ولكنني سأطيل هنا بعض الشيء في تحليل الأبيات من أجل إظهار التفاصيل التي يتطلبها الوزن والني يجريها الإنسان عادة بسرعة ودفعة واحدة، ولكن ذلك يتطلب بعض المراس</TITLE>
</HEAD>
<BODY>

<FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">إن تحليل أي بيت لمعرفة وزنه لا يتطلب إلا تحليل الصدر، وذلك لا يتعدى نصف سطر، ولكنني سأطيل هنا بعض الشيء في تحليل الأبيات من أجل إظهار التفاصيل التي يتطلبها الوزن والني يجريها الإنسان عادة بسرعة ودفعة واحدة، ولكن ذلك يتطلب بعض المراس.</P>
<P ALIGN="RIGHT">أوزان الشعر العربي جميعا تقوم على القاعدة العامة (ق ع) التالية</P>
</FONT><B><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=7><P ALIGN="RIGHT">التناوب</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> بين الأرقام </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">الزوجية</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>و</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">الفردية</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وليس من رقم فردي أصيل إلا الرقم </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> <B>فلا يجتمع رقمان فرديان أصيلان أبدا فإن اجتمعا فالتأصيل يظهر حقيقة الزوجي والفردي والمقصود في التأصيل رد الأرقام إلى أصلها.</P>
</B><P ALIGN="RIGHT">ولكن بعض الأوزان تتجاور فيها أرقام فردية بعضها فردي ظاهري كما في الكامل والوافر من جهة والمضارع والمقتضب من جهة أخرىكما أن الشعر في واقعه يأتي مع بعض التغييرات التي تسمى زحافا أو علة بحيث يتجاور غير رقم فردي ولكن لدى تأمل هذه الأرقام الفردية نجد أنها إما زوجية لدى تحليلها أو ناتجة عن رقم زوجي </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> بعد حذف ساكنه.ليصبح </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> . والقاعدة العامة السابقة تكفي لرد الأرقام لأصلها، بما يبرز التناوب، ولكن هناك قواعد تفصيلية لها تساعد المبتدئ على ذلك، وبعد بعض المراس يستغني عن تلك القواعد.وهذه القواعد هي:</P>
<B><U><P ALIGN="RIGHT">تلخيص القواعد المستعملة في التأصيل ويلي شرحها في التطبيق</P>
<P ALIGN="RIGHT">القاعدة أ</U> ولنرمز لها (ق331) حيث يوجد الرقم 331 غير متبوع بالرقم 3 فالبحر إما الكامل أو الوافر</P>
<U><P ALIGN="RIGHT">القاعدة ب</U> (ق1): فيما عدا ما ورد في القاعدة الثانية فإن كل (1) في الحشو أصله (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>)</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وجوبا وإذا كان في المقطع قبل الأخير من الشطر فإن من الجائز أن يكون أصله (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) أو يكون</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>التركيب الذي يدخل فيه وهو (1 3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000">= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">11 2 =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</U> 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000">= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>)</P>
<U><P ALIGN="RIGHT">القاعدة جـ :</U> ولنرمز لها (ق 332 ):وتقول حيث يوجد الرقم 2 3 3 في الحشو (ليس في آخر الشطر) غير</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>متبوع بالرقم 3 فإن 2 3 3 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصلها </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>والبحر الذي يحوي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>هو أحد البحور التالية من دائرة المشتبه:</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>المنسرح أو الخفيف أو المضارع أو المقتضب.</P>
<U><P ALIGN="RIGHT">القاعدة هـ: ولنرمز لها (ق333)</U>: إذا تجاور عدد من الأرقام 3 (في الأوزان التي لا تحوي (التركيب331 غير المتبوع بالرقم 3) فإن ما كان على جهة اليسار هو الأصيل </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">الأحمر</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> والذي يليه باتجاه اليمين</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">أزرق</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أصله زوجي أي </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">33 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">333 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
<P ALIGN="RIGHT">3333 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">عدا </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 33 في الطويل فهي = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصلها</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">عيلن</P>
</FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">القاعدة (و) </U>قد يقع تغيير في المقطع الأخير أو من الشطر من أحد التغييرات التالية وتسمى هذه عللا:</P>
<P ALIGN="RIGHT">ق و-أ، ولنرمز لها (-2):قد يحذف الرقم (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>)</P>
<P ALIGN="RIGHT">ق و-ب، ولنرمز لها (-3) :قد يحذف الرقم (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) في الكامل (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> تصبح </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>)</P>
<P ALIGN="RIGHT">ق و-جـ، ولنرمز لها (3/2): قد تتحول </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> إلى </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وهذا قد يقع في المقطع قبل الأخير من العجز</P>
<P ALIGN="RIGHT">ق و-د، ولنرمز لها (+ه) : قد تلحق</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">السكون</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">ه </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) آخر بعض الأبيات</P>
<P ALIGN="RIGHT">ق و -هـ، ولنرمز لها (+2) : قد يلحق الرقم </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> آخر بعض الأبيات التي تنتهي بالرقم </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">القاعدة ز</U> ، ولنرمز لها (خ) : لا وتد في الخبب، وهذا موضوع مشاركة مستقلة إن شاء الله</P>
</B><P ALIGN="RIGHT">وقد آثرت أن نرمز للقواعد بدل الأرقام المتسلسلة برموز تربطها بواقعها حتى يسهل على القارئ أن يتذكرها .وعندما نقول بالتناوب بين الزوجي والفردي فإن ذلك قائم على اعتبار كل الأرقام الزوجية المتجاورة رقما واحدا وبالتالي جواز جمعها أو إبقائها كما هي</P>
<P ALIGN="RIGHT">فمثلا 22 =4، 222= 2 4 =6</P>
<P ALIGN="RIGHT">البيت الأول</P>
<P ALIGN="RIGHT">ما كل ما يتمنى المرءُ يدركه ---تجري الرياح بما لا تشتهي السفن</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">م</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> - ك</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> - لُم</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> -يَ - تـَمَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> - نـَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>- مَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">رْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> - أُيـُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">دْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> - رِ -كُهُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">و</P>
</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">كلّ حرف </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">بنفسجي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> هو ساكن وهو بحكم التعريف نهاية لمقطع، ولما كان المقطع لا يزيد عن ثلاثة أحرف يظل الرقم الحرف الوحيد الذي يسبق أي مقطع من ثلاثة أحرف قائما بذاته </P>
<B><P ALIGN="RIGHT">م</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>=2 - ك</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =2- لُم</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =3-يَ =1- تَمَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 - نَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =2- م</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">رْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =2- أُيُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">دْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =3 - رِ =1-كُه</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">و</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>=3</P>
</B><P ALIGN="RIGHT">نضع الأرقام كما هي = 2 2 3 1 3 2 2 3 1 3 </P>
<P ALIGN="RIGHT">نجمع الأرقام الزوجية = 4 3 1 3 4 3 1 3 </P>
<P ALIGN="RIGHT">نرى إن كان يوجد الرقم (331 غير متبوع بالرقم 3 - ق331) فإن وجد فالوزن من الكامل أو الوافر أما الرقم (3331) إن وجد فهو دليل على أن الوزن من غير الكامل أو الوافر</P>
<P ALIGN="RIGHT">ثم نبحث عن الرقم (332 في الحشو غير متبوع بالرقم 3 - ق332) وحيث أنه لا يوجد أي من مجال انطباق القاعدتين (ق331-ق332) - تنطبق القاعدة الثانية المتعلقة بالرقم 1 (ق1)</P>
<P ALIGN="RIGHT">الآن لا بد من توفر توالي الأرقام الزوجية الزرقاء والرقم الفردي 3 الأحمر</P>
<P ALIGN="RIGHT">والألوان فيما يلي أداة شرح وليست عبئا أو شرطا.</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 1 3</P>
<P ALIGN="RIGHT">يبقى عندنا الأرقام السوداء</P>
<P ALIGN="RIGHT">الرقم (1) الأول وهو واقع بين أحمرين فلا بد أن يكون أزرقا أي أن أصله (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) (ق1) فنلونه بالأزرق فيصبح الوزن </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 1 3 - (ق1)</P>
<P ALIGN="RIGHT">والرقم (31) حيث يتجاور أحمران ولك خياران عندما يوجد هذا الرقم في نهاية الشطر </P>
<P ALIGN="RIGHT">إما أن تعتبره =1 3 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">11</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 = <U>2</U> 2 = 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>ويكون الوزن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>=</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>(ق1)</P>
<P ALIGN="RIGHT">أو أن تعتبر أن (1) أزرق يقع بين ثلاثتين حمراوين والوزن = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (ق ع)</P>
<P ALIGN="RIGHT">نرد كل أزرق إلى أصله الزوجي أي أن </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> تصير </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وهذا ما نسميه التأصيل</P>
<P ALIGN="RIGHT">فيصبح الوزن = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وهو وزن البسيط من الجدول باعتبار فعِلن هي آخر تفعيلة</P>
<P ALIGN="RIGHT">أو = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وهو وزن البسيط من الجدول باعتبار فاعِلن هي آخر تفعيلة</P>
</FONT><B><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">مستف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">فا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مستف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">فَعِلُنْ </P>
<P ALIGN="RIGHT">= مسْ 2تف 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">فا 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مس 2 تف 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">فَعِ =11 = <U>2</U> لُنْ 2</P>
</B></FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">ورد الأرقام الفردية إلى أصلها يسمى التأصيل</P>
</U><P ALIGN="RIGHT">ولنأخذ هذا البيت ، ونحلل صدره بسرعة باقتفاء الخطوات السابقة</P>
<P ALIGN="RIGHT">البيت الثاني</P>
<P ALIGN="RIGHT">يضجّ بي الشوق أحيانا فأرسله</P>
<P ALIGN="RIGHT">...................وقد يغالبني يأسٌ فأهملُه</P>
</FONT><B><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">يَضِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">جْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">جُبِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">شْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">شَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">وْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">قُـأَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">حْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">يـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">نَـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">فَـأُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">رْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">سِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">لُـهُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">و </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>(</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">سِلُ هُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">و</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>)</P>
<P ALIGN="RIGHT">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>= 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> <U>4</P>
</B></U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">نفس وزن البيت السابق باستثناء وجود الرقمين 3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> في أوله </P>
<P ALIGN="RIGHT">ونحن نعرف أنه لا يتجاور وتدان (وتد=</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ) أصيلان أبدا فما دام أن الثاني منهما </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">أحمر</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وهو الأصيل فلا بد أن الأول </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">أزرق</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصله زوجي أي </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">فيصبح الوزن بعد التأصيل = </FONT><B><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> <U>4</U> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وأصله=</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (ق333)</P>
<P ALIGN="RIGHT">وتفسير ذلك أن الوزن الحقيقي هو</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">1 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 4 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> <U>4</U> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وأن أصل </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>هنا هو </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</P>
</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">ويطابق ذلك من التفاعيل (الرمادي ساكن محذوف)</P>
<P ALIGN="RIGHT">2 = متحرك + ساكن = 1 ه </P>
<B><U><P ALIGN="RIGHT">وكل ساكن في أي رقم </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>قابل للحذف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وبعد حذف الساكن تؤول</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>إلى</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">ه</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>=</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وهذا ما يعرف بالزحاف وبعضه ثقيل</P>
</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">مستف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علُن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مس 2 تَفْ 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> = 2 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">مُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">سْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">تَف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علُن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">سْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 تَفْ 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> = 1 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مُتَفْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">عِلُن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">مُسْتَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">فْـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علُن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#800000"> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مُسْ 2 تَـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">فْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">عِلُنْ 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> = 2 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مُسْتَـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">عِلُن</P>
</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">وهنا أيضا قاعدة هامة تنطبق في الأعم الأغلب، وهي (ق333)</P>
<P ALIGN="RIGHT">إذا تجاور عدد من الأرقام 3 (في الأوزان التي لا تحوي 331غير متبوعة بالرقم 3) فإن ما كان على جهة اليسار هو الأصيل الأحمر والذي يليه أزرق أصله زوجي أي 4</P>
<P ALIGN="RIGHT">33 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">333 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
<P ALIGN="RIGHT">3333 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> أي أن أصلها = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">البيت الثالث</P>
<P ALIGN="RIGHT">ركزوا رفاتك في الرمال لواءا -- يستنهض الوادي صباحَ مساءا</P>
<P ALIGN="RIGHT">رَ 1 - كَزُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">و</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 - رف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 - تَ 1 - كَفِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">رْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 - رِم</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>3 - لِ 1 - لو</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 - ءَ </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">1 3 3 1 3 3 1 3 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">هنا يوجد 331 غير متبوعة بالرقم (3) وهنا نعلم أن </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">11 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>= <U>2</U> 2 3= </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">فيصبح الوزن </P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"><P ALIGN="RIGHT">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2 = </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">وبالرجوع للجدول نرى أن هذا الوزن هو وزن الكامل باستثناء وجود (2) في آخره حيث محلها في الجدول الرقم (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) (ق3/2)</P>
<P ALIGN="RIGHT">وهذا بالفعل ما حصل فكما يتغير الرقم 2 إلى 1 فيما يعرف بالزحاف يتغير الرقم </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> في آخر الشطر (العجز ) وصدر أول بيت في الكامل ليصبح (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) أحيانا ونلون </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> بالأحمر للدلالة على أصلها وهو </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</P>
</FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">وهذا التغير من </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> إلى </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> يعرف بالعلّة ، </P>
</U><P ALIGN="RIGHT">ويصبح الوزن = </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصله = </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وهو الكامل</P>
<P ALIGN="RIGHT">البيت الرابع</P>
<P ALIGN="RIGHT">زارني في دمشقَ من أرضِ نجدٍ -- لك طيفٌ سرى ففكّكَ أسرى</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">ز</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2 - رنـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ي </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>- فـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2 دم</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">شْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 قَمِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 أ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">رْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2 - ضِنَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">جْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> -3 - دِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 2</P>
</B><P ALIGN="RIGHT">ولمن له معرفة بالعروض سنعتبر -لتجنب الخوض في تفصيل ذي تأثير قليل للمبتدئ- أن</P>
<P ALIGN="RIGHT"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">مس</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">تفع</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">ل</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>ن = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2 1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#008000">4 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>هي ذات</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> مستف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">علن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> = 2 2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">1 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
<P ALIGN="RIGHT">جمع الأحمر فالأزرق أو الأزرق فالأحمر يكون بالأخضر</P>
<P ALIGN="RIGHT">2 3 (2 3 3) 2 3 2 </P>
<P ALIGN="RIGHT">ويصبح الوزن = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>وأصله = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT">ومن الجدول فهذا الوزن </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>هو وزن الخفيف</P>
<P ALIGN="RIGHT">والرجوع إلى (ق332) من البداية يختصر الطريق.</P>
<U><P ALIGN="RIGHT"></P>
</U><P ALIGN="RIGHT">البيت الخامس</P>
<P ALIGN="RIGHT">تسائلني حلوةُ المبسم -- متى أنت قبّلتني بفمي</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">تُس</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ءِ لُنـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ح</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وَت</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">لْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> م</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">بْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> سَم</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ي</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصله</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (ق1)</P>
<P ALIGN="RIGHT">وزن المتقارب من الجدول = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>أي بزيادة (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) التي حذفت هنا (-2) </P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">البيت السادس</P>
<P ALIGN="RIGHT">تُراقب فينا غارةً يعربيّةً -- تُطيلُ عليها الرومُ عضَّ الأباهمِ</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">تُر</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> قِ بُف</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> غ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">ا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> رَتَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ي</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">عْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> رُبِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">يْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> يَتَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
<P ALIGN="RIGHT">وأصله </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> حسب القاعدة العامة (ق ع)</P>
<P ALIGN="RIGHT">وهذا وزن الطويل من الجدول</P>
<P ALIGN="RIGHT">3 1 3 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> 3 2 3 3 بدأنا التناوب في اللونين من الرقم (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) وهو واضح الزوجية، باتجاهي اليمين واليسار، وهنا نرى الحالة الوحيدة الشاذّة عن القاعدة الخامسة التي فيها </P>
<P ALIGN="RIGHT">الرقم (33) = (</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">1 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>) وأصله </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"><P ALIGN="RIGHT">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">عيلُنْ = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> عي لن = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">مفاع</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">يـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">لُنْ = مفاع</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">يـ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">لُنْ = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">عِلُنْ =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">ه</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 3</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000"><P ALIGN="RIGHT">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">عيلُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">نْ </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> عي لُ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">ن</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> =</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">مفا</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">عيلُ = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff"> 2 1 </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#c0c0c0">ه </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>= </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 1</P>
</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5><P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">البيت السابع</P>
<P ALIGN="RIGHT">مع الأخذ بالاعتبار فيه ما أخذناه في الخفيف.</P>
<P ALIGN="RIGHT">وإن تدنُ منه شبرا -- يُقَرّبْكَ منهُ باعا</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">وإ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> ت</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">دْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> نُمِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> هُشِ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">بْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> رَ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff00ff">نْ</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</B></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5>، نلاحظ هنا وجود 2 33 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (ق332)</P>
<P ALIGN="RIGHT">ويكون الوزن </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2 4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">6</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وهو وزن المضارع</P>
<B><P ALIGN="RIGHT">وكما ترى فالأوزان الزوجيه قابلة للجمع معا أو البقاء متجاورة ولا يعتبر ذلك خرقا لتناوب الزوجي والفردي أو الأزرق والأحمر</P>
</B><P ALIGN="RIGHT">وهنا بضعة أبيات مع التقطيع دون كتابة المقاطع على افتراض أن القارئ ألم بذلك وبدون التلوين، ومن ثم الإشارة إلى قاعدة التأصيل والوزن الأصلي والبحر من الجدول، ليرى القارئ سهولة الأمر.</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">1- أخي جاوز الظالمون المدى = 3 2 3 2 3 2 3 = المتقارب (-2)</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">فحق الجهاد وحقّ الفدى =3 2 3 1 3 2 3 وأصله =3 23 2 3 2 3 (ق1)، (-2)</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">2-مددت يدي على حلُمي لألقى = 3 1 3 3 1 3 3 2 (ق331)=3 <U>4</U> 3 <U>4</U> 3 2 = الوافر</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">محياك المنوّر والجبينا = 3 2 2 3 1 3 3 2 (ق331) = 3 4 3 <U>4</U> 3 2 = الوافر</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">3- لم يبق إلا أن نكون خيولا = 2 2 3 - 2 2 3 - 1 3 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">آخر الصدر 1 3 2 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">11 2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصله </FONT><U><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</U></FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (ق3/2)</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">في ركضها تجد النهى مغسولا = 2 2 3 - 1 3 3 (<U>4</U> 3 )- 2 2 2 </P>
<P ALIGN="RIGHT">آخر العجز 222 = </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">2</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> وأصلها </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#0000ff">4</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> </FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5 COLOR="#ff0000">3</FONT><FONT FACE="Traditional Arabic" SIZE=5> (3/2)</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">4- رب وامعتصماه انطلقت = 2 3 2 1 3 2 1 3 (ق1)= 2 3 4 3 4 3 = الرمل</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">مِلْءَ أفواه الصبايا اليتّمِ = 2 3 2 2 3 2 2 3 = 2 3 4 3 4 3 = الرمل</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">بقي أن أضيف تعريفا لما يسمى بمجزوء البحر</P>
<P ALIGN="RIGHT">فالكامل مثلا 4 3 - 4 3 - 4 3 فإن جاء 4 3 - 4 3 سمي ذلك مجزوء الكامل</P>
<P ALIGN="RIGHT">ومنه</P>
<P ALIGN="RIGHT">قالت وفي القلبين جرحُ ........... الحبّ إحسانٌ وصفح</P>
<P ALIGN="RIGHT">2 2 3 - 2 2 3 - 2 ..........2 2 3 - 2 2 3 - 2</P>
<P ALIGN="RIGHT">إنّي ظلمتك حينَ ضجْـ....(م)...ـجَ بخاطري القلق الملِحُّ</P>
<P ALIGN="RIGHT">2 2 3 - 1 3 3 ............1 3 3 - 1 3 3 - 2</P>
<P ALIGN="RIGHT"></P>
<P ALIGN="RIGHT">وهنا بضع فوائد</P>
<P ALIGN="RIGHT">1- هذا كما ترى مجزوء الكامل</P>
<P ALIGN="RIGHT">2- توجد (2) (ق+2) إضافة في آخر الصدر والعجز في البيت الأول ولا يصح أن توجد في الصدر إلا في المطلع ليماثل العجز تماما وهذا يسمى التصريع، أما في بقية أبيات القصيدة فتضاف إلى العجز فحسب</P>
<P ALIGN="RIGHT">3- كلمة تضج مشتركة في البيت الثاني بين الصدر والعجز وهذا البيت يسمى مدورا (م)</P></FONT></BODY>
</HTML>
الرد مع إقتباس
المشاركة في الموضوع


عدد الأعضاء الذي يتصفحون هذا الموضوع : 1 (0 عضو و 1 ضيف)
 
خيارات الموضوع بحث في هذا الموضوع
بحث في هذا الموضوع:

بحث متقدم
طريقة العرض

قوانين المشاركة
لا بإمكانك إضافة موضوع جديد
لا بإمكانك إضافة مشاركات جديدة
لا بإمكانك إضافة مرفقات
لا بإمكانك تعديل مشاركاتك

كود [IMG] متاح
كود HTML غير متاح
الإنتقال السريع

حوار الخيمة العربية 2005 م